Địa đạo Củ Chi là hệ thống đường hầm đất được nhân dân và bộ đội đào ở phía sâu trong lòng đất. Địa đạo này toạ lạc tại bộ phận huyện Củ Chi nên có tên gọi là địa đạo Củ Chi. Vào năm 1984 ở Củ Chi đã xuất hiện địa đạo sớm nhất tại xã Tân Phú Trung và xã Phước Vĩnh An. Đây được xem là một trong những chứng tích lịch sử, là niềm tự hào của nhân dân địa phương cũng như cả nước. Dưới đây là một số bài thuyết minh về Địa đạo Củ Chi, mời các bạn cùng đón xem.
Dàn bài Thuyết minh về di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi
Mở bài
– Giới thiệu di tích Địa đạo Củ Chi
Thân bài
-Giới thiệu vị trí địa lí diện tích.
-Giới thiệu về lịch sử hình thành
-Giới thiệu về đặc điểm:
+ Thiên nhiên tạo.
+ Con người tạo.
– Giá trị: đối với lịch sử, đối với văn hóa tinh thần, kinh tế,…..
Kết bài
Nêu những lời nhận xét đánh giá chung về di tích lịch sử.
Bài viết số 1: Thuyết minh về di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi
Nếu bạn là một người đam những câu chuyện lịch sử của Việt Nam thì bạn sẽ không thể không biết đến Địa đạo Củ Chi. Nơi đây chính là một kì quan vĩ đại có ý nghĩa lịch sử quan trọng, cũng chinh là một nỗi khiếp sợ lớn đối với kẻ thù. Để có được câu chuyện lịch sử hào hùng về huyền thoại Củ Chi chính là nhờ vào ý chí kiên cường, lòng yêu nước nồng nàn và sẵn lòng hy sinh cho đất nước của quân và dân huyện Củ Chi lúc bấy giờ.
Địa đạo Củ Chi là hệ thống đường hầm đất được nhân dân và bộ đội đào ở phía sâu trong lòng đất. Địa đạo này toạ lạc tại bộ phận huyện Củ Chi nên có tên gọi là địa đạo Củ Chi. Vào năm 1984 ở Củ Chi đã xuất hiện địa đạo sớm nhất tại xã Tân Phú Trung và xã Phước Vĩnh An. Ngày đầu mới xây dựng địa đạo chỉ gồm những đoạn ngắn với cấu trúc đơn giản được sử dụng để cất giấu vũ khí, tài liệu và là nơi trú ẩn của những cán bộ hoạt động ngầm trong vùng địch hậu. Sau đó do nhu cầu sử dụng nên các cơ quan, đơn vị đã phát triển địa đạo có các nhánh thông với đường “xương sống”. Từ đó hình thành được hệ thống Địa đạo Củ Chi như bây giờ có.
Từ lúc hình thành cho đến hết thời kì kháng chiến chống Mỹ thì hệ thống địa đạo Củ Chi đã liên tiếp được xây dựng thêm và cải tạo, xây dựng đào mới. Cho đến năm 1975 khi cuộc kháng chiến chống Mỹ thắng lợi thì việc xây dựng địa đạo Củ Chi mới ngừng lại. Từ đó nơi đây trở thành niềm tự hào của nhân dân địa phương cũng như cả nước. Được mọi người giữ gìn và bảo tồn suốt từ đó đến nay.
Nói về đặc điểm và cấu trúc của đường hầm địa đạo Củ Chi thì toàn bộ các đường hầm có chiều dài khoảng 250km và được xây dựng hệ thống thông hơi qua những bụi cây để nguỵ trang. Nơi đây không chỉ mang ý nghĩa với nhân dân Việt Nam về cuộc chiến lịch sử huy hoàng mà còn là địa đạo dài nhất trên thế giới được bảo tồn cho đến nay. Bởi do nhu cầu liên kết, di chuyển và hỗ trợ trong chiến đấu giữa các hầm nên ban đầu từ những hầm nhỏ, đơn lẻ đà được xây dựng, cải tạo đào thông với nhau. Từ đó đã tạo ra một chuỗi đường hầm dưới địa đạo đồ sộ như ngày nay mọi người biết đến.
Như các bạn biết đến tính chất của đất thường khá dễ sụt lở vì không có độ kết dính cao. Tuy nhiên do khu vực của địa đạo là khu vực đất sét pha đá ong nên có sự khác biệt, đất tại đây có đột bền cao và ít bị sụt lở hơn. Nhờ vào độ sâu của địa đạo dưới lòng đất mà địa đạo có khả năng chịu được sức coong phá lớn, kể cả các loại bom tấn lớn nhất của nước Mỹ thời bấy giờ. Nhờ có các lỗ thông hơi mà không khí vẫn được thông vào trong hầm. Vì tính chất của chiến tranh khi sợ nếu các nhánh khác của địa đạo bị phát hiện nên còn có thể cô lập các khu vực khác nhau của địa đạo. Vì vậy mới thấy được sự khôn ngoan và nhìn xa trông rộng của quân dân Củ Chi. Nhờ vào tính chất này mà trong kháng chiến có nhiều lần bị quân địch phát hiện ra nhưng chỉ phá huỷ và gây nên tổn hại một phần trong hệ thống đường hầm. Bên phía ta dựa vào các cồn đất và rãnh nước mà ta chuẩn bị để thiết lập nên quy chế cô lập như vậy.
Căn hầm được xây dựng đầu tiên có vị trí ngay tại bìa rừng và gần với khu vực giếng ngầm cung cấp nguồn nước cho việc sinh hoạt và duy trì sống trong hầm. Theo tính chất xây dựng thì cửa hầm được xuyên ra bờ sông nhưng đã được nguỵ trang hết sức kín đáo để tránh việc bị quân địch phát hiện. Với chiều cao khoảng 0.8 đến 1 mét và chiều rộng khoảng 0.6 mét, kích thước này chỉ vừa đủ cho một người khi đi khom người xuống. Nóc hầm được thiết kế kiểu mái vòm cong và mài nhẵn bốn bên để người khi di chuyển trong bóng tối không va đụng.
Địa đạo có hệ thống bao gồm 3 tầng tất cả. Đường quan trọng nhất là đường “xương sống”, vì đây là nơi gốc rễ để toả ra những nhánh dài, ngắn mà thông với nhau. Điều đáng kinh ngạc đó là còn có nhánh dẫn đến tận sông Sài Gòn. Có thể tưởng tượng kết cấu của đường hầm y như một tổ mối khổng lồ dưới lòng đất.
Vào thời kỳ kháng chiến đánh phá ác liệt nhân dân vẫn luôn kiên cường sống và sinh hoạt dưới đây như một cuộc sống bình thường trên mặt đất. Dù cho phía trên luôn là những trận bom đạn, khói lửa mịt mù. Điều này đã thể hiện rõ ràng sự quật cường của nhân dân ta khi có thể sinh tồn tại nơi vượt quá sức chịu đựng của một người bình thường như thế này. Phía trong địa đạo luôn tối và không có ánh sáng mặt trời, các đường hầm thì chật hẹp nên rất khó khăn trong việc đi lại. Phần lớn để có thể di chuyển được thì phải bò hoặc đi khom người. Không phải nơi nào của đường hầm cũng có nhiều dưỡng khí cho người thở, không những vậy còn khá ẩm ướt và áp lực ngột ngạt.
Có như vậy mới thấy được ý chí kiên cường, tinh thần bất khuất của dân tộc ta trong thời kì kháng chiến. Dĩ nhiên địa đạo Củ Chi cũng trở thành một biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Không chỉ là địa đạo dài nhất thế giới mà nơi đây còn được nhà nước công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Sở hữu một giá trị rất đặc biệt của lịch sử nước nhà. Ngày nay nơi đây đã trở thành địa điểm du lịch và tham quan nổi tiếng hấp dẫn du khách trong và cả nước ngoài. Còn đem lại cho người dân nơi đây và thành phố một khoản thu nhập khá khi là một thành phố du lịch. Địa đạo Củ Chi là một nhân chứng cho thời kì kháng chiến và sự kiên cường của nhân dân ta. Nơi đây còn đại diện cho sự thắng lợi và là niềm tự hào của đất nước ta. Có rất nhiều bạn bè trên thế giới đều tỏ sự ngưỡng mộ và trân trọng đối với hình ảnh địa đạo Củ Chi, với những gì mà người dân Việt Nam đã làm được.
Bài viết số 2
Nằm cách trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 70 km về hướng Tây Bắc, Địa đạo Củ Chi là nơi thu nhỏ trận đồ biến hóa và sáng tạo của quân và dân Củ Chi trong cuộc kháng chiến lâu dài, ác liệt suốt 30 năm chống kẻ thù xâm lược, giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Với tầm vóc chiến công của mình, địa đạo Củ Chi đã đi vào lịch sử đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam như một huyền thoại của thế kỷ 20 và trở thành một địa danh nổi tiếng trên thế giới.
Đây là một kỳ quan đánh giặc độc đáo có một không hai với khoảng 250 km đường hầm tỏa rộng như mạng nhện trong lòng đất, có các công trình liên hoàn với địa đạo như: Chiến hào, ụ, ổ chiến đấu, hầm ăn, ngủ, hội họp, sinh hoạt, quân y, kho cất dấu lương thực, giếng nước, bếp Hoàng Cầm …
Những sự tích có thật từ địa đạo đã vượt quá sức tưởng tượng của con người. Chỉ cần chui xuống một đoạn đường hầm, bạn sẽ hiểu vì sao nước Việt Nam nhỏ bé lại chiến thắng kẻ thù là một nước lớn và giàu có bậc nhất thế giới.
Vì sao Củ Chi, mảnh đất nghèo khó lại đương đầu ròng rã suốt 21 năm với một đạo quân đông hơn gấp bội, thiện chiến, được trang bị vũ khí, phương tiện chiến tranh hiện đại, tối tân. Trong cuộc đọ sức này, quân và dân Củ Chi đã chiến thắng oanh liệt.
Dựa vào hệ thống đường ngầm, công sự, chiến hào, chiến sĩ và nhân dân Củ Chi đã chiến đấu vô cùng anh dũng, lập nên những chiến công thần kỳ. Quân đội Mỹ lần đầu vào đất Củ Chi gặp phải sự kháng cự quyết liệt từ các địa đạo trong vùng căn cứ hiểm yếu, đã phải thốt lên: “Làng ngầm”, “Mật khu nguy hiểm”…
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954). Các chiến sĩ cách mạng ẩn náo dưới những căn hầm bí mật trong vùng địch hậu, được nhân dân che chở, bảo vệ. Hầm bí mật cấu tạo theo nhiều cách, nhưng chủ yếu là trong lòng đất, chỉ có một miệng lên xuống vừa lọt vai người và có lỗ thông hơi để thở. Khi đóng nắp miệng hầm lại, kẻ thù đi trên mặt đất khó phát hiện được căn hầm.
>Người cán bộ sống trong vùng địch, ban ngày náu mình dưới hầm bí mật, ban đêm mới lên khỏi mặt đất, đi hoạt động.
Nhưng hầm bí mật có nhược điểm là khi bị phát hiện, dễ bị địch khống chế vây bắt hoặc tiêu diệt, bởi địch đông và lợi thế hơn nhiều.
Từ đó người ta nghĩ rằng cần phải kéo dài căn hầm bí mật thành những đường hầm và trổ lên mặt đất bằng nhiều cửa bí mật để vừa trú ẩn vừa đánh lại quân địch, và khi cần, sẽ thoát khỏi chỗ nguy hiểm đến một nơi khác.
Từ đó, địa đạo ra đời mang một ý nghĩa quan trọng đặc biệt trong hoạt động chiến đấu, công tác đối với cán bộ, chiến sĩ và đồng bào vùng ven Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định.
Ở Củ Chi, địa đạo có sớm nhất vào năm 1948 ở hai xã: Tân Phú Trung và Phước Vĩnh An. Lúc đầu chỉ có những đoạn ngắn cấu trúc đơn giản dùng để cất giấu tài liệu, vũ khí, trú ém cán bộ hoạt động trong vùng địch hậu.
Về sau lan rộng ra nhiều xã. Từ năm 1961 đến năm 1965 cuộc chiến tranh du kích của dân nhân ở Củ Chi đã phát triển mạnh, gây cho địch những tổn thất lớn, góp phần đánh bại chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mỹ.
Sáu xã phía bắc huyện Củ Chi đã hoàn chỉnh đường địa đạo “xương sống”. Sau đó, các cơ quan, đơn vị phát triển địa đạo nhánh ăn thông với đường “xương sống”, thành hệ thống địa đạo liên hoàn.
Bước sang thời kì chống đế quốc Mỹ xâm lược Việt Nam, địa đạo Củ Chi phát triển mạnh, nhất là đầu năm 1966, khi Mỹ dùng Sư đoàn đoàn bộ binh Số 1 “Anh cả đỏ” thực hiện cuộc hành quân lớn mang tên Crimp, càn quét, đánh phá vùng căn cứ, và tiếp theo, đưa Sư đoàn 25 “Tia chớp nhiệt đới” đến lập căn cứ Đồng Dù, liên tiếp mở các cuộc càn quét, đánh phá ác liệt lực lượng cách mạng nơi đây.
Trước sức tấn công ác liệt của Mỹ – ngụy bằng cuộc chiến tranh hủy diệt dã man, Khu ủy Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định và Huyện ủy Củ Chi đã lãnh đạo nhân dân và lực lượng võ trang quyết tâm bám trụ chiến đấu, tiêu diệt quân địch bảo vệ quê hương, bảo vệ vùng căn cứ cách mạng mang tính chiến lược quan trọng, là hướng tiếp cận và tiến công hiểm yếu đối với thủ đô ngụy Sài Gòn.
Với khẩu hiệu “một tấc không đi, một ly không rời”, bộ đội, dân quân du kích, cơ quan dân chính đảng cùng với nhân dân ra sức thi đua đào địa đạo, chiến hào, công sự suốt ngày đêm, bất chấp đạn bom, mưa nắng, tích cực xây dựng “xã ấp chiến đấu” thiết lập “vành đai diệt Mỹ” thành thế trận vững chắc bao vây, tiến công tiêu hao, tiêu diệt kẻ thù.
Phong trào đào địa đạo ngày càng phát triển rầm rộ, mạnh mẽ khắp nơi, trẻ già, trai gái nô nức tham gia kiến tạo đường hầm đánh giặc. Sức mạnh ý chí của con người đã chiến thắng khó khăn.
Chỉ bằng phương tiện dụng cụ hết sức thô sơ là lưỡi cuốc và chiếc ki xúc đất bằng tre, quân và dân Củ Chi đã tạo nên công trình đồ sộ với hàng trăm km đường ngầm dọc ngang trong lòng đất, nối liền các xã ấp với nhau như một “làng ngầm” kỳ diệu.
Chỉ riêng việc chuyển tải hàng vạn mét khối đất đem đi phi tang ở một nơi khác để giữ bí mật địa đạo, đã là chuyện vô cùng gian khổ, công phu. Có người hỏi khối lượng đất lớn đó giấu vào đâu cho hết?
Xin thưa, có nhiều cách: đổ xuống vô số những hố bom ngập nước, đắp thành ụ mối, đổ ra đồng ruộng cày bừa, trồng hoa màu lên trên…chỉ một thời gian là mất dấu vết. Các gia đình ở khu vực “vành đai”, nhà nào cũng đào hầm, hào nối liền vào địa đạo, tạo thế liên hoàn để vừa bám trụ sản xuất, vừa đánh giặc giữ làng. Mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi địa đạo là một pháo đài đánh giặc.
Đúng một năm sau cuộc càn Crimp, ngày 08/01/1967, quân Mỹ mở cuộc hành quân Cedar Falls vào vùng “Tam giác sắt”, nhằm triệt phá căn cứ và tiêu diệt lực lượng cách mạng.
Thời gian này hệ thống địa đạo đã đạt đến độ dài với tổng số khoảng 250 km. Địa đạo Củ Chi không mang tính thụ động mà mang tính chủ động chiến đấu kết hợp với trận địa mìn trái dày đặt trên mặt đất, đã trở thành mối nguy hiểm thường nhật đối với địch trong suốt cuộc chiến tranh.
Hệ thống địa đạo chạy ngoắt ngoéo trong lòng đất, từ đường “xương sống” (đường chính) tỏa ra vô số nhánh dài ngắn, ăn thông với nhau, hoặc độc lập chấm dứt tùy theo địa hình. Có nhiều nhánh trổ ra sông Sài Gòn, để khi bị tình thế nguy kịch, có thể vượt qua sông sang vùng căn cứ Bến Cát (Bình Dương).
Đường hầm không sâu lắm nhưng chống được đạn pháo và sức nặng của xe tăng, xe bọc thép, những đoạn nằm sâu chống được bom cỡ nhỏ. Có những đoạn được cấu trúc từ hai đến ba tầng (tầng trên gọi là “thượng”, tầng dưới gọi là “trầm”). Chỗ lên xuống giữa các tầng, có nắp hầm bí mật.
Trong địa đạo có những nút chặn những điểm cần thiết để ngăn chặn địch hoặc chất độc hóa học do địch phun vào. Có những đoạn hẹp, phải thật gọn nhẹ mới chui qua được. Dọc theo đường hầm có lỗ thông hơi bên trên được ngụy trang kín đáo và trổ lên mặt đất bằng nhiều cửa bí mật.
Vô số cửa được cấu trúc thành ổ chiến đấu, ụ súng bắn tỉa rất linh hoạt. Đây chính là chỗ bất ngờ với quân địch. Dưới những khúc địa đạo ở khu vực hiểm yếu, có đặt hầm chông, hố đinh, cạm bẫy…
Chung quanh cửa hầm lên xuống được bố trí nhiều hầm chông, hố đinh, mìn trái (gọi là tử địa), có cả mìn lớn chống tăng và mâm phóng bom bi chống máy bay trực thăng đổ chụp, nhằm tiêu diệt ngăn chặn quân địch tới gần.
Liên hoàn với địa đạo có các hầm rộng để nghỉ ngơi sau khi chiến đấu, mắc võng được. Có các nơi dự trữ vũ khí, lương thực, thực phẩm, nước uống, có giếng nước, bếp Hoàng Cầm (bếp giấu khói trong đất), hầm làm việc của các vị lãnh đạo, chỉ huy, hầm giải phẫu, nuôi dưỡng thương binh, hầm chữ A vững chắc cho phụ nữ, người già, trẻ em trú ẩn.
Có những hầm lớn, mái lợp thoáng mát, bên trên ngụy trang khéo léo để hội họp, chiếu phim, biểu diễn văn nghệ…
Vào thời kỳ đánh phá ác liệt, mọi hoạt động của lực lượng chiến đấu và sinh hoạt của nhân dân đều “âm” xuống lòng đất. Trong điều kiện gian khổ vẫn cố gắng tạo ra cuộc sống bình thường, mặc cho trên mặt đất không ngớt bom đạn cày xới, lửa khói mịt mù…nhưng thực tế ở trong địa đạo hết sức gian khổ, là chuyện vạn bất đắc dĩ.
Do cần bảo tồn lực lượng để chiến đấu lâu dài nên phải chấp nhận mọi sự khắc nghiệt vượt quá sự chịu đựng của con người. Bởi trong lòng đất đen tối, chật hẹp đi lại rất khó khăn, phần lớn đi khom hoặc bò.
Đường hầm có nơi ẩm ướt và ngột ngạt do thiếu dưỡng khí, ánh sáng (ánh sáng chủ yếu là đèn cầy hoặc đèn pin). Mỗi khi có người ngất xỉu, phải đưa ra cửa hầm để hô hấp nhân tạo mới tỉnh lại. Vào mùa mưa, lòng đất phát sinh nhiều thứ côn trùng độc hại, nhiều nơi có cả rắn rết…Đối với phụ nữ, sinh hoạt càng khó khăn hơn. Có chị sinh con và nuôi con trong hầm địa đạo phải chịu biết bao cực khổ.
Đã thế, hàng trăm người lên xuống hằng ngày qua miệng hầm mà vẫn giữ bí mật cho địa đạo là chuyện hết sức phức tạp. Một cọng cỏ bị gãy, bị dính đất, một chiếc lá bị rách khác thường cũng phải sửa sang lại nếu không muốn bị địch phát hiện, tấn công.
Ngay từ những ngày đầu, khi quân xâm lược Mỹ đổ vào đất Củ Chi, đã vấp phải sức kháng cự quyết liệt của chiến sĩ và đồng bào nơi đây. Địch bị thiệt hại về người và phương tiện chiến tranh trong các cuộc càn quét vùng giải phóng.
Sau những bất ngờ, chúng nhận ra được các lực lượng chiến đấu đều xuất phát từ dưới đường hầm, các công sự và quyết tâm phá hủy hệ thống địa đạo lợi hại này.
Kết hợp với hủy diệt đường hầm, triệt hạ căn cứ nhằm tiêu diệt và đánh bật lực lượng cách mạng ra xa, tạo vành đai an toàn để bảo vệ Sài Gòn, trung tâm đầu não guồng máy chiến tranh Mỹ – ngụy, đồng thời là thủ đô của chính phủ tay sai “Việt Nam Cộng hòa”. Suốt trong một thời gian dài, địch liên tục tấn công đánh phá vùng căn cứ và hệ thống địa đạo hết sức khốc liệt.
Với giá trị và tầm vóc chiến công được đúc kết bằng xương máu, công sức của hàng vạn chiến sĩ, đồng bào, khu căn cứ địa đạo Củ Chi đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa quốc gia.
Địa đạo Củ Chi nhanh chóng thu hút sự chú ý của mọi người. Khách trong nước, ngoài nước tới tham quan, tìm hiểu ngày càng đông. Địa đạo Củ Chi trở thành điểm hẹn truyền thống của các thế hệ Việt Nam và niềm kính phục của bạn bè thế giới.
Từ ngày hòa bình trở lại, đã có hàng chục ngàn đoàn du khách với hàng triệu người đủ màu da, sắc tộc trên thế giới đến viếng thăm địa đạo Củ Chi. Từ các vị Tổng Bí thư Đảng Cộng Sản, Nguyên thủ Quốc gia, đến các chính khách, tướng lĩnh, nhà khoa học, triết học, nhà văn, nhà báo, cựu chiến binh Mỹ…đã đặt chân xuống địa đạo với tất cả niềm xúc động và kính phục đối với vùng đất anh hùng.
Một chính khách ở Cộng hòa Liên Bang Đức đã phát biểu: “Đã nhiều năm tôi nghi ngờ về cuộc chiến đấu của nhân dân Việt Nam. Làm sao một nước nhỏ và nghèo lại có thể đánh thắng một nước lớn và giàu có như nước Mỹ. Nhưng khi tới đây, chui qua 70m đường hầm, tôi đã tự trả lời được câu hỏi đó”.
Qua bài viết về đề tài thuyết minh về Địa đạo Củ Chi, chúng tôi hi vọng các em hiểu biết thêm về địa danh lịch sử của đất nước Việt Nam mình, nếu có cơ hội, hãy một lần ghé thăm nơi đây để chứng kiến những di tích để lại thời chiến tranh. Đồng thời bài viết này cũng thể hiện niềm tự hào dân tộc sâu sắc, ý chí kiên cường, bất khuất của nhân dân ta.
