Ở bài viết này, VerbaLearn giúp bạn tổng hợp các bài văn mẫu và dàn ý cho đề bài nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ. Giúp các bạn học sinh có thêm nguồn tài liệu tham khảo cũng như hiểu hơn về cách ứng xử phù hợp đối với mọi người xung quanh.
Dàn bài nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ
Tổng hợp các dàn ý chi tiết và tổng hợp cho đề bài nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ. Việc lập dàn ý sẽ giúp cho bài viết logic hơn, tránh được tình trạng thiếu ý, lặp ý hoặc sai đề. Đây là một bước bắt buộc trong quá trình viết văn nghị luận xã hội nói riêng và các thể loại văn học khác nói chung.
Dàn ý nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ – Mẫu 1
Mở bài
+) Giới thiệu về vấn đề cần nghị luận
Thân bài
#1. Giải thích khái niệm về văn hóa, ứng xử
+) Thực trạng về văn hóa ứng xử của giới trẻ hiện nay
+) Văn hóa ứng xử được thể hiện qua cách đối xử với ông bà, cha mẹ.
+) Văn hóa ứng xử của giới trẻ được định hướng bởi nhà trường, từ môi trường xung quanh mỗi người, bên ngoài xã hội.
+) Là sản phẩm của hội nhập, mở cửa thu hút phát triển đầu tư, sự tác động của nền văn hóa nước ngoài đối với giới trẻ.
#2. Nguyên nhân dẫn đến sự suy thoái trong văn hóa ứng xử của giới trẻ
+) Do bản thân mỗi người có thói ăn chơi, đua đòi,…
+) Do môi trường sống tác động
+) Gia đình chưa quan tâm, định hướng cho con cái.
+) Môi trường giáo dục
+) Bản thân ý thức chưa cao, nhận thức về vấn đề này còn kém.
#3. Giải pháp
+) Để khắc phục tình trạng tha hóa về đạo đức, lối sống, hành vi ứng xử thiếu văn hóa của giới trẻ hiện nay, nhà trường, gia đình và xã hội cần có sự phối hợp, tác động về mọi mặt.
+) Nêu gương những cá nhân gương mẫu trong học tập, có lối sống trong sáng, lành mạnh cho các bạn trong nhà trường noi gương.
+) Nhà trường cần có hệ thống giáo dục bài bản, linh hoạt, vừa đáp ứng nhu cầu mở rộng văn hóa, vừa đảm bảo khuôn khổ chuẩn mực đạo đức.
+) Với xã hội, cần có những chế tài xử phạt nghiêm minh trước những hành vi sai trái, đồng thời tuyên dương những hành động đẹp nhằm biểu dương và khích lệ các bạn trẻ sống theo đúng đạo đức, truyền thống dân tộc
Kết bài
+) Liên hệ bản thân, rút ra ý nghĩa của vấn đề cần nghị luận
Dàn ý nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ – Mẫu 2
Mở bài
Sơ lược về văn hóa ứng xử của giới trẻ hiện nay
Thân bài
1. Giải thích
+) Văn hóa ứng xử là những cử chỉ, hành vi, lời nói của chúng ta đối với mọi người xung quanh như là cha mẹ, anh chị em và bạn bè.
2. Thực trạng của giới trẻ hiện nay
+) Do ảnh hưởng của mạng xã hội nên một số bạn trẻ có những hành vi và suy nghĩ chưa tốt. Ví dụ như có những bạn trẻ thích thể hiện bản thân sẵn sàng chửi bới xúc phạm một người nào đó khiến họ không hài lòng.
+) Nguyên nhân của những hành động vô văn hóa đó: Do sự thiếu quan tâm từ gia đình. Có thể là do sự bồng bột của tuổi trẻ, thích thể hiện bản thân, chạy theo bạn bè, chạy theo đám đông. Hầu hết văn hóa ứng xử của giới trẻ được hình thành từ môi trường xung quanh họ.
+) Hậu quả: Đạo đức của giới trẻ những “chủ nhân tương lai của đất nước” ngày càng đi xuống, gây tiếng xấu cho đất nước, bên cạnh đó những nạn nhân còn phải mất mạng vì những hành vi không đúng mực đó, ví dụ nữ diễn viên hàn quốc Sulli.
+) Giải pháp: Gia đình, nhà trường và xã hội cần phối hợp tác động về mọi mặt để ngăn chặn tình trạng ứng xử tiêu cực. Nhà nước cần quản lí nghiêm ngặt hơn trong việc sử dụng mạng internet vì một tương lai tươi sáng của con em chúng ta.
+) Bên cạnh đó cũng có những bạn trẻ giữ cho mình một lối sống tích cực ví dụ như việc đi tình nguyện và giúp đỡ một người nào đó
3. Bài học rút ra cho chúng ta
+) Một người có cách ứng xử đúng mực sẽ được mọi người yêu quý và trân trọng, ngoài ra nó còn thể hiện giá trị của một con người qua lời ăn tiếng nói, hành động.
+) Những hành động thô lỗ, thiếu suy nghĩ sẽ chỉ khiến bạn càng trở nên đáng ghét hơn trong mắt mọi người mà thôi
+) Mỗi chúng tan ngay từ bây giờ hãy tập cho bản thân một lối sống với những hành vi, lối sống tích cực. Và điều đó sẽ giúp bạn có một văn hóa ứng xử ngày càng tốt hơn.
Kết bài
+) Kết luận lại ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa ứng xử.
Nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ – Mẫu 1
Từ xưa đến nay kho tàng văn học Việt Nam luôn có nhiều câu ca dao, tục ngữ, các bài học được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác nói về văn hóa ứng xử, cách đối nhân xử thế giữa con người với con người. Vấn đề văn hóa ứng xử luôn là vấn đề thu hút được sự quan tâm đông đảo của toàn xã hội, đặc biệt là vấn đề văn hóa ứng xử của giới trẻ hiện nay.
Để đi sâu vào vấn đề, hiểu rõ về vấn đề cần nghiên cứu thì chúng ta phải biết thế nào là văn hóa, thế nào là cách ứng xử? Có thể hiểu văn hóa là tổng hợp các giá trị, các tư tưởng được hệ thống lại bởi các hoạt động trong quá khứ, hiện tại của cá nhân này với cá nhân khác, của cá nhân này với tập thể với cộng đồng. Qua những hoạt động sáng tạo ấy, các thế hệ tiếp nối nhau đã hình thành nên những quy chuẩn, những giá trị thước đo, những khuôn mẫu chuẩn mực, những cái riêng biệt, độc đáo của một cộng đồng, một dân tộc. Còn ứng xử có thể nôm na là cách mình đối đáp, trả lời với người khác khi người đó đang tác động đến ta. Và cách ứng xử được thể hiện rõ qua thái độ, cử chỉ, hành động, lời nói,… của mình là cách người khác đang nhìn nhận, đang nhận xét về tính cách, nhân cách của ta. Nói tóm lại văn hóa ứng xử là tổng hòa các mối quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với tất cả những gì xung quanh chúng ta bao gồm cây cỏ hoa lá, bao gồm cả các loài vật hay đó chính là mẹ thiên nhiên. Văn hóa ứng xử là nơi để chúng ta cho mọi người được thấy về con người, cá tính nhân cách của chính bản thân mình, và nói rộng ra hơn nữa, thì những hành xử hay giao tiếp đó giúp ta thể hiện được tinh thần, ý chí con người của một dân tộc, một cộng đồng khác biệt không thể trộn lẫn với bất cứ dân tộc hay cộng đồng khác. Đã gọi là văn hóa ứng xử thì đó phải là những ứng xử đẹp, lịch sự, văn minh. Ví như nói chuyện phải nói nhỏ nhẹ, duyên dáng, có học thức, chứ không phải mở miệng ra là chửi thề rồi chỉ trích, nói xấu người này, người kia, vứt rác thì phải vứt đúng nơi, đúng chỗ, chứ không thể bạ đâu vứt đó, cứ tiện cho mình, sạch cho mình là được, còn xung quanh có ra sao cũng mặc kệ. Từ những ví dụ trên, chúng ta thấy rằng văn hóa ứng xử đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống con người, và đặc biệt là cuộc sống hiện đại ngày nay.
Trên thực tế, hành vi ứng xử của các bạn trẻ trong xã hội ngày nay là sự giao thoa nhuần nhuyễn giữa đông và tây, giữa cái mới và cái cổ điển. Với sự bùng nổ của thiết bị công nghệ, các bạn có cơ hội được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa mới, từ đó hình thành cung cách ứng xử tiến bộ, hợp thời. Không còn những hủ tục như trọng nam khinh nữ, đạo tam tòng như thế hệ cũ, các bạn trẻ thể hiện sự tôn trọng với phái yếu bằng những hành động “ga – lăng” như luôn nhường phụ nữ đi trước, mở cửa, kéo ghế cho các bạn gái, nói năng vừa đủ nghe, lịch thiệp,… Ngoài ra, được bồi bổ kiến thức đa chiều, văn hóa ứng xử của các bạn trẻ cũng được nâng tầm, từ đó tác động đến những lối suy nghĩ còn lạc hậu, không theo kịp thời đại nhằm từng bước thay đổi, loại trừ.
Trước hết phải nói đến văn hóa ứng xử giữa con người với con người. Nền văn hóa này đã được dân tộc ta vun đắp nên từ ngàn đời nay với những câu ca dao, tục ngữ như; “ Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”, “Lời chào cao hơn mâm cỗ”, “ Ăn phải nhai, nói phải nghĩ”, “ Uống nước nhớ nguồn”,…đó là văn hóa trọng tình, trọng nghĩa, quan tâm yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Cái nôi đầu tiên khởi nguồn cho chúng ta học cách ứng xử, giao tiếp với người khác đó chính là gia đình. Từ khi con người ta được sinh ra đến khi trưởng thành là cả một quá trình dài tu dưỡng, rèn luyện học tập không ngừng: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”, khi còn nhỏ chúng ta đã được ông bà, cha mẹ, người thân dạy cho chúng ta cách tập ăn, tập nói, học đọc, học viết,… khi được ai cho những món quà thì phải biết khoanh tay lại xin và nói cảm ơn. Gặp người lớn thì phải khoanh tay lại chào hỏi một cách lễ phép. Lớn hơn một chút nữa thì chúng ta học khi đi phải thưa, khi về phải trình đó là thể hiện sự lễ phép đối với ông bà, cha mẹ, để cho người lớn biết mình đi đâu, khi nào về để họ không phải lo lắng. Chẳng hạn như những bạn được sinh ra trong một gia đình bố mẹ luôn yêu thương, các thành viên trong gia đình luôn vui vẻ hòa thuận, được gia đình quan tâm, bao bọc, dạy dỗ từ những điều nhỏ nhặt nhất, những điều hay lẽ phải, giáo dục cho bản thân nhận ra được những điều sai trái khi mắc lỗi, đây cũng là cách làm cho các bạn hình thành những thói quen tốt từ rất sớm trong cách ứng xử với mọi người xung quanh. Ngược lại đối với các bạn trẻ sinh ra trong một gia đình mà bố mẹ hay xảy ra bất đồng, cự cãi nhau, gia đình không quan tâm yêu thương đến nhau, không chỉ bảo cho con em mình những điều tốt, lẽ phải thì lớn lên những bạn trẻ đó tính cách thường nóng nảy, có xu hướng bạo lực, nói năng cũng cục cằn, thô lỗ, còn cãi lại ngay cả phụ huynh của mình.
Văn hóa ứng xử không phải ai sinh ra cũng đều có khả năng cư xử một cách lịch thiệp và có văn hóa, nó được đúc kết từ một quá trình dài từ những bài học của gia đình đến những bài học trên trường lớp. Trong trường học chúng ta được dạy học về kiến thức trong sách vở, kiến thức xã hội, học đạo đức, rèn luyện về nhân cách, kỹ năng, học cách làm người, học những điều hay lẽ phải,… không chỉ học từ thầy cô, sách vở, chúng ta còn học những điều ở bên ngoài xã hội, từ mọi người xung quanh để nâng tầm hiểu biết cho bản thân. Nhà trường dạy cho ta về kiến thức văn hóa, cũng dạy cho ta những kỹ năng trong giao tiếp, kỹ năng sống để cho chúng ta trở thành những người có văn hóa, có trình độ so với những bạn không được đến trường lớp như chúng ta. Ví dụ như đi học chúng ta được thầy cô dạy cho chúng ta những bản sắc văn hóa đậm đà bản sắc của dân tộc ta như: truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Thương người như thể thương thân”, “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”,…Từ đó chúng ta biết vận dụng những bài học đó vào cuộc sống sao cho phù hợp. Đối với bạn bè gặp khó khăn thì phải giúp đỡ, động viên, khuyến khích, sẻ chia với bạn bè, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Tích cực tham gia các hoạt động tình nguyện, ủng hộ, giúp đỡ những gia đình gặp khó khăn do thiên tai, lũ lụt,… Thông qua các bài học chúng ta biết vận dụng ứng xử sao cho phù hợp với bạn bè và mọi người xung quanh cho đúng mực, thể hiện mình là người văn minh, có văn hóa, được học hành, dạy dỗ bài bản.
Tuy nhiên hiện nay có không ít các bạn học sinh cũng được đi học tới nơi tới trốn so với những bạn còn kém may mắn không được đến trường mà có những hành vi, cách cư xử thiếu văn hóa trong môi trường học đường không khác gì những người ở đầu đường, xó chợ. Có thể nói đến đó là tình trạng học sinh khi nói chuyện với thầy cô giáo thì cộc lộc, trống không, nhiều bạn hay bị thầy cô gọi trả bài nhưng lại không thuộc bài nên bị thầy cô phạt từ đó dẫn đến ghét thầy cô, đi nói xấu thầy cô mình với các bạn khác, thậm chí còn gọi thầy cô mình là “ông này”, “bà nọ”.
Những nhóm học sinh chơi với nhau thường nói chuyện xưng hô mày, tao, thậm chí không còn gọi tên của nhau mà thay vào đó là gọi tên của phụ huynh của người khác hoặc hay nói tục, chửi thề đây cũng là nguyên nhân dẫn đến vấn nạn bạo lực học đường,…Một tình trạng đáng báo động trong học sinh hiện nay đó là tình trạng học sinh vô lễ với giáo viên đây là hành động không có văn hóa, cư xử không đúng chuẩn mực của người học sinh, còn đâu là truyền thống “Tôn sư trọng đạo”. Chúng ta cần lên án, phê phán mạnh mẽ đối với những bạn có hành vi này, đây cũng là hành vi trái đạo đức của những người học sinh đối với những người đã dạy dỗ chúng ta, cho ta kiến thức, những người làm nhiệm vụ trồng người cho đất nước.
Còn khi ở bên ngoài xã hội chúng ta phải biết ứng xử, nói chuyện với mọi người như thế nào để thể hiện mình là người văn minh, có tri thức. Chẳng hạn như khi ở bên ngoài xã hội chúng ta chúng ta cũng được gia đình, nhà trường giáo dục là gặp người lớn, người có quen biết thì chúng ta phải chào hỏi đàng hoàng, gặp người già phải biết kính trọng họ, biết kính trên nhường dưới, tôn trọng những người xung quanh, sẵn sàng giúp đỡ họ khi cần thiết. Đây là những tình huống cụ thể mà chúng ta thường hay gặp trong cuộc sống đó là khi tham gia giao thông thì chúng ta cũng phải thể hiện mình là người có văn hóa đi đúng làn đường, phần đường quy định, chở đúng số lượng người cho phép, đi xe phải đội mũ bảo hiểm, khi đi trên trường nếu có xảy ra va quẹt với người khác thì cũng phải xin lỗi họ và dừng lại kiểm tra xem họ và phương tiện của bị trầy, hư hỏng gì không. Giới trẻ hiện nay thường rất manh động họ chỉ xảy ra va quẹt không cần biết ai đúng ai sai mà đã cự cãi, thậm chí đã có nhiều vụ xô sát, ẩu đả dẫn đến thương vong dẫn đến những hậu quả đáng tiếc xảy ra gây nên tâm lý hoang mang lo sợ cho những người tham gia giao thông khi đụng phải các thanh niên hổ báo, thích thể hiện bản thân, cái tôi của mình mà không coi ai ra gì. Cũng có thể dẫn chứng văn hóa ứng xử của giới trẻ hiện nay đó là khi đi ra ngoài đường gặp người già, trẻ nhỏ khi muốn qua đường hay những trường hợp thường gặp khi đi xe bus, cũng như văn hóa xếp hàng, văn hóa giữ gìn vệ sinh chung nơi công cộng,… thì những người có văn hóa, có tri thức các bạn sẽ hành động bằng cách đi lại chỗ người già hay bạn nhỏ cần đi qua đường dẫn người già và bạn nhỏ đó qua đường một cách an toàn, còn trên xe bus thì chủ động nhường ghế cho người lớn tuổi, phụ nữ có thai và những người khuyết tật mà không cần ai phải nhắc nhở, người có ý thức thì sẽ tuân thủ các quy định ở những nơi công cộng không xả rác, vứt rác bừa bãi,…. Tuy đây chỉ là những hành động nhỏ nhưng lại thể hiện được mình là người có văn hóa, biết cách ứng xử với mọi người, đây cũng là những hành động đẹp được mọi người khen ngợi và để lại ấn tượng cho những người xung quanh. Đây cũng là những nét đẹp cần gìn giữ và phát huy trong giới trẻ hiện nay, phát huy những nét đẹp truyền thống của dân tộc.
Tuy nhiên hiện nay trong giới trẻ gặp những tình huống như vậy các bạn còn thờ ơ, làm ngơ như không thấy, thậm chí còn dành giật chỗ ngồi với những người lớn tuổi hơn hay khi có người bảo nhường ghế cho trẻ em, người lớn tuổi thì mới nhường, còn có những trường hợp còn cố tình không nhường, đã vậy còn nói chuyện lớn tiếng gây ồn ào, mất trật tự ảnh hưởng đến những người xung quanh hoặc ngay khi xếp hàng mua đồ cũng vậy văn hóa xếp hàng của giới trẻ thì rất tệ, thiếu ý thức. Còn nhiều những trường hợp vụ việc rất dễ thấy trên các trang thông tin đại chúng, các trang mạng xã hội như các bạn trẻ đi chơi, ăn uống không hiểu vì có xảy ra xích mích từ trước, hay là do từ những lời góp ý của người khác, hay từ một cái nhìn mà nói người khác nhìn đểu mình,… Đó cũng là nguyên nhân gây nên các vụ đánh nhau, kéo băng nhóm chém nhau, thậm chí có nhiều bạn thấy người khác bị đánh không can ngăn lại còn quay lại video để đăng tải lên các trang mạng. Đây là những hình ảnh xấu xí, hành động cần phải lên án đấu tranh với những bạn trẻ có lối sống cách cư xử gây ảnh hưởng đến dư luận xã hội làm xấu đi hình ảnh về một xã hội văn minh.
Sự suy thoái về mặt văn hóa, đạo đức trong giới trẻ hiện nay còn thể hiện ở lối sống buông thả, thích ăn chơi, đua đòi theo người khác, thích hưởng thụ mà không thích lao động. Cách cư xử của giới trẻ hiện nay ảnh hưởng không ít bởi phong cách sống của phương Tây, các bạn trẻ cho rằng sống để hưởng thụ, để làm những điều mình thích. Giới trẻ không ngần ngại phá vỡ những quy chuẩn đạo đức, văn hóa dân tộc như kính trên nhường dưới, xem nhẹ các chuẩn mực đạo đức xã hội, ma túy, mại dâm,…Thậm chí, việc sống thử trước hôn nhân cũng được các bạn trẻ hào hứng đón nhận, coi đó là hành động hợp mốt, hợp thời, gây ra những hậu quả đáng tiếc như có thai ngoài ý muốn dẫn đến nạo phá thai. Với những nước đã phát triển, giới trẻ thường được giáo dục cách bảo vệ bản thân ngay từ khi còn nhỏ thì tại Việt Nam, việc áp dụng một cách nửa vời vô hình dung gây ra những hậu họa đáng tiếc cho chính bản thân giới trẻ.
Nguyên nhân của sự xuống dốc trong hành vi đạo đức của giới trẻ hiện nay là do các bạn trẻ hãy học theo những thói hư, tật xấu được lan truyền rộng rãi trên các trang mạng xã hội, học hỏi lẫn nhau của đại bộ phận bạn trẻ trong cuộc sống hiện nay. Chẳng hạn như học theo :Khá bảnh” về kiểu cách ăn chơi, nhảy múa, để kiểu tóc sao cho giống.Tiếp đó là do môi trường sống, môi trường giáo dục. Do công việc bận rộn, nhiều cha mẹ sẵn sàng để con cái phát triển một cách bản năng, thiếu đi sự quan tâm, thiếu đi định hướng ứng xử, hành vi khiến những đứa trẻ mất phương hướng, không biết thế nào là đúng sai, dẫn đến có những nhận thức, hành vi lệch lạc,… hậu quả khi lớn thường khó hòa nhập và giao tiếp với cộng đồng. Lý do quan trọng nhất vẫn là nằm ở bản thân ý thức của mỗi người. Con người rất dễ bị ảnh hưởng bởi những hành vi ứng xử xấu, kém văn minh, nếu không giữ vững lập trường và đấu tranh với những thói hư tật xấu thì bản thân rất dễ sa ngã.
Để khắc phục tình trạng tha hóa về đạo đức, lối sống, hành vi ứng xử thiếu văn hóa của giới trẻ hiện nay, nhà trường, gia đình và xã hội cần có sự phối hợp, tác động về mọi mặt. Gia đình uốn nắn hành vi của con trẻ từ khi còn nhỏ, thường xuyên quan tâm, điều chỉnh cách ứng xử của con cái độ tuổi hình thành nhân cách. Nhà trường cần có hệ thống giáo dục bài bản, linh hoạt, vừa đáp ứng nhu cầu mở rộng văn hóa, vừa đảm bảo khuôn khổ chuẩn mực đạo đức. Với xã hội, cần có những chế tài xử phạt nghiêm minh trước những hành vi sai trái, đồng thời tuyên dương những hành động đẹp nhằm biểu dương và khích lệ các bạn trẻ sống theo đúng đạo đức, truyền thống dân tộc.
Bản thân mỗi chúng ta chính là thế hệ trẻ, là tương lai, vận mệnh đất nước, chúng ta cần từng bước nâng cao nhận thức đúng đắn về cách ứng xử trong giao tiếp, hành động từ những điều nhỏ nhặt nhất. Cùng với sự chỉ dẫn và quan tâm từ nhà trường, gia đình, hãy hình thành những thói quen tốt đẹp, tích cực tham gia các phong trào bài trừ thói hư tật xấu, rèn luyện trở thành công dân tốt, có lối ứng xử tốt đẹp, lành mạnh. Có như vậy, đất nước mới có tiềm năng phát triển dựa trên nền tảng con người bền vững.
Nguồn: VerbaLearn.com
Nghị luận về văn hóa ứng xử của giới trẻ – Mẫu 2
Ông bà ta có câu:
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
Điều mà ông cha muốn nhắn nhủ ở đây đó chính là lời nói của con người có vai trò rất quan trọng, nó là phương tiện truyền tải suy nghĩ của chúng ta cho người khác, cũng với ý nghĩa đó nhưng có người truyền tải khiến cho người khác cảm thấy thoải mái, nhưng cũng có những người nói ra khiến cho người khác bực tức khó chịu. Điều đó thật kỳ diệu đúng không nào? Vì vậy, chúng ta hãy suy nghĩ thật kỹ những điều mình nói ra nhé! Nhưng hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, giới trẻ dường như đang dần làm mai một văn hóa tốt đẹp mà ông bà ta truyền lại, tại các trường học chúng ta có thể dễ dàng nghe những lời nói chói tai, thô thiển, tục tiểu được phát ra từ miệng của các bạn, thật là thiếu văn hóa. Tương lai của đất nước sẽ đi về đâu, nếu như một thế hệ trẻ thừa kiến thức nhưng lại thiếu văn hóa như vậy? Và họ có xứng đáng với câu nói “tuổi trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước”?
Vậy, để tìm được câu trả lời cũng như những biện pháp khắc phục cho vấn đề, trước tiên chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu xem văn hóa ứng xử là gì nhé! Văn hóa ứng xử không chỉ đơn thuần là lời nói và hành động mà nó còn được thể hiện ở lối sống, nếp sống, suy nghĩ và cách ứng xử giữa những con người với nhau, ngoài ra ứng xử còn thể hiện văn hóa của một quốc gia, một dân tộc, hơn thế nữa văn hóa ứng xử thể hiện giá trị của một con người. Và không tự nhiên mà ông cha ta có câu: “Học ăn học nói học gói học mở” nó thể hiện được rằng từ xa xưa ông cha ta đã rất quan tâm đến văn hóa ứng xử, và cũng muốn nhắn nhủ tới con cháu những thế hệ tương lai của đất nước, là con người chúng ta phải biết học cách ăn uống cho thanh lịch, học cách nói năng cho nhã nhặn và học cách ứng xử cho khôn khéo, đúng mực. Ví dụ như khi nói chuyện với người lớn chúng ta cần lễ phép, giúp đỡ người khó khăn, hay đơn giản là giúp đỡ một người lớn tuổi.
Từ lúc nhỏ xíu chúng ta đã được cha mẹ dạy bảo rằng phải biết chăm ngoan, lễ phép, kính trên nhường dưới, khi làm việc gì sai phải biết xin lỗi người khác. Nhưng ngày nay do sự ảnh hưởng của Internet văn hóa ứng xử của một số bạn trẻ đang dần bị suy thoái, có những lời nói và cách hành xử với ông bà, cha mẹ và bạn bè chưa đúng mực, họ sẵn sàng văng những câu nói thô tục ở những nơi công cộng, thậm chí là ở trường học chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp các bạn học sinh nói chuyện với nhau bằng những câu nói thô tục, chưa dừng lại ở đó các bạn sẵn sàng hẹn nhau đi đánh những người mà họ cảm thấy ghét chỉ vì muốn thể hiện bản thân với người khác, thể hiện mình là chị đại, mình là trung tâm của vũ trụ, hay có những người còn cư xử giống như “ông nội thiên hạ” vì vậy họ vô tư phán xét người khác, hay thậm trí là có nhưng trạng thái tiêu cực. Ví dụ như vụ việc 3 nữ sinh ở Đồng Nai đã dùng tay, mũ bảo hiểm đánh hội đồng nữ sinh 13 tuổi rồi đăng lên Facebook do mâu thuẫn trong cách xưng hô. Chỉ vì cho rằng một nữ sinh 13 tuổi bình luận trên Facebook và xung hô nói chuyện “ngang hàng phải lứa” mà cả 3 bạn đã hẹn nhau để đánh hội đồng và quay lại đoạn clip để đăng lên Facebook.
Vậy nguyên nhân do đâu mà các bạn trẻ ngày càng ứng xử thiếu văn hóa như vậy? Nguyên nhân chính phải nhắc đến đó là do thiếu sự quan tâm từ gia đình, cha mẹ không quan tâm đến con cái không giáo dục cho chúng nhận thức được những cái gì nên làm và những cái không nên làm ngay từ khi còn nhỏ. Do sự phát triển của mạng xã hội như là Facebook, zalo,… rất dễ khiến cho các bạn học theo đám đông, sử dụng mạng xã hội không có chọn lọc, đề kháng, người sử dụng sẽ bị cuốn vào thể hiện cái tôi muốn nói gì nói, muốn chửi ai chửi nhưng họ không biết rằng một lời chê bai, một lời bình luận vô tình có thể làm tổn thương sâu sắc đến tâm lý của một người nào đó mà chúng ta không hề quen biết. Ông bà ta có câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” thật đúng với văn hóa của giới trẻ ngày nay, khi ở trong môi trường hay tiếp xúc nhiều với những người tiêu cực, không tốt thì chúng ta cũng rất dễ bị nhiễm những thói hư, tật xấu, dễ bị lôi kéo theo những điều sai trái. Và ngược lại, khi chúng ta sống trong môi trường hay tiếp xúc với những người tích cực, cuộc sống của chúng ta sẽ học thêm được những điều hay, bổ ích, có những suy nghĩ, hành động đẹp, tốt hơn. Vì vậy, chúng ta nên tránh xa môi trường xấu, bởi nếu sống trong môi trường xấu trong thời gian dài chúng ta sẽ bị ảnh hưởng bởi những điều không tốt. Thay vào đó, tìm cho mình một môi trường tươi sáng, tốt đẹp hơn để học tập thêm những điều hay, bổ ích và trở thành con người có ích cho xã hội. Môi trường ảnh hưởng, tác động rất nhiều đến suy nghĩ, cư xử, hành động của mỗi chúng ta.
Và hậu quả là đạo đức của giới trẻ những “chủ nhân tương lai của đất nước” ngày càng đi xuống, không dừng lại ở đó mà nó còn ảnh hưởng đến gia đình, xã hội và đất nước. Ví dụ như nữ diễn viên hàn quốc Sulli chính là nạn nhân của bạo lực mạng, chính những bình luận tiêu cực của cư dân mạng khiến cho Suli ra một quyết định đau lòng đó chính là tự sát khi cô chỉ mới 25 tuổi, những lời nói tưởng chừng như chỉ là thú vui của ai đó nhưng nó lại chính là con dao vô hình cướp đi mạng sống của một con người.
Để giảm tình trạng văn hóa ứng xử đang dần bị biến tướng một cách tiêu cực gia đình và nhà trường cần phối hợp quan tâm, lắng nghe chia sẻ của các bạn, để phát hiện và ngăn chặn những suy nghĩ lệch lạc, sai trái để kịp thời uốn nắn. Các quy định về pháp luật hay quy định trong gia đình và nhà trường cũng là một yếu tố quan trọng góp phần giảm tình trạng lối sống buông thả của giới trẻ. Nếu trong môi trường mà mọi người đều thực hiện nghiêm quy định, chuẩn mực, có chế tài xử phạt những ai vi phạm thì hành vi của thanh niên cũng vì thế mà điều chỉnh.
Đó chỉ là một bộ phận làm ảnh hưởng đến hình tượng của giới trẻ hiện nay. Trong cuộc sống của chúng ta vẫn có rất nhiều bạn trẻ có lối sống tích cực, lành mạnh luôn giữ trong mình một tinh thần lạc quan cho dù là trong hoàn cảnh nào thì trong giao tiếp với mọi người luôn nhã nhặn và khéo léo, luôn khiến cho tất cả mọi người hài lòng. Trong giao tiếp với người thân trong gia đình thì lễ phép, trong ứng xử với bạn bè thì vui vẻ thân thiện, đối với thầy cô thì ngoan ngoãn, ham học hỏi, hay đơn giản giúp đỡ người già qua đường và nhường ghế trên xe bus. Ví dụ như trong đại dịch covid đang hoành hành nhưng vẫn có vô số bạn trẻ không ngại khổ ngại khó xung phong ra tuyến đầu chống dịch, hay sẵn sàng chia sẻ cho nhau gói bánh hộp sữa. Chưa dừng lại ở đó trong các hoạt động xã hội, với các phong trào tình nguyện, hoạt động hiến máu nhân đạo, thiện nguyện, bảo vệ môi trường…, lực lượng đoàn viên, thanh niên luôn phát huy tính xung kích, tình nguyện đi đầu của tuổi trẻ.
Bài học dành cho chúng ta đó chính là cách ứng xử tốt sẽ giúp cho mọi người xung quanh yêu thương và có cái nhìn thiện cảm về bản thân, ngoài ra nó còn giúp cho con người chúng ta ngày càng giá trị hơn thông qua lời ăn tiếng nói và hành động của chúng ta đối với mọi người. Những hành động thiếu suy nghĩ không làm cho chúng ta tốt hơn mà nó chỉ khiến chúng ta ngày càng trở nên nhàm chán trong mắt mọi người xung quanh mà thôi. Vì vậy, chúng ta là những người trẻ chúng ta cần học tập không ngừng. Ngay từ bây giờ hãy tập cho bản thân một lối sống tích cực. Và điều đó sẽ giúp bạn có một văn hóa ứng xử ngày càng tốt hơn. Nỗ lực rèn luyện bản thân, bước đi trên một con đường chông gai nhưng không nên sợ hãi. Đừng bị những cám dỗ nhất thời mà đánh mất những giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc. Để rồi lạc bước giữa đường đời chẳng tìm thấy lối ra. Hãy sống hết mình và cống hiến hết mình vì chúng ta còn trẻ và đừng để một ngày nào đó chúng ta phải hối hận với những thứ mà chúng ta đã làm hoặc chưa làm.
Văn hóa ứng xử là một thứ không thể thiếu trong cuộc sống con người, nó chính là chiếc chìa khóa để chúng ta kết nối với mọi người xung quanh. Ứng xử khôn khéo thể hiện trí tuệ và nhân cách của một con người. Những cách ứng xử tốt đẹp tạo nên một thế hệ trẻ tiến bộ, văn minh. Những hành vi xấu làm suy đồi đạo đức giới trẻ, bôi nhọ hình ảnh tương lai đất nước. Như ông bà ta đã nói:
“Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”
Chúng ta hãy lựa những lời hay ý đẹp để đối xử với nhau vì những lời nói hành động là thứ sẽ gắn bó với chúng ta cả đời.
